MARMARA 2 NO'LU CEZA İNFAZ KURUMU PSİKO-SOSYAL SERVİSİ
Marmara 2 No'lu Ceza İnfaz Kurumunda Psiko-Sosyal Hizmet Birimi faaliyetleri; kurumumuzda görevli Sosyal Hizmet Uzmanı tarafından haftanın beş günü yürütülmektedir. Psiko-sosyal servise dilekçe ile başvuran, kurum müdürleri, kurum doktoru ve infaz koruma memurlarının yönlendirmeleri ile ya da intihar girişimleri, kendine zarar verici eylemlerde bulunma gibi acil müdahale gerektiren durumlarda kurumun Sosyal Hizmet Uzmanına tahsis edilen görüşme odasında Sosyal Hizmet Uzmanı tarafından görüşmeler yapılmaktadır.
Psiko-Sosyal Hizmet Biriminin temel amacı; hükümlü ve tutukluların, bireysel özelliklerinin yanı sıra sosyo-ekonomik ve psiko-sosyal özelliklerini göz önünde bulundurularak ceza evinde kaldıkları süreç içerisinde rehabilite edilerek, tahliye sonrasında hayata olumlu yönde katılımını arttırmak ve topluma kazandırılmalarına yardımcı olmaktır.
Sosyal Hizmet Uzmanı hükümlü-tutukluyu kuruma geldiği andan itibaren her türlü fiziksel ve sosyal ortamda gözlemleyerek, fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal, eğitim özellikleri ve geçmişi ile ilgili ve yetenekleri, gereksinimleri, ümit-beklentileri, sağlık durumu, konularında bilgi toplar. Elde ettiği bilgileri kendi açtığı “hükümlü-tutuklu tanıma dosyası”na ve interaktif ortamda ve dosyalama sistemiyle kayıt edilir.
12-1 FAALİYETLER
A.GÖZLEM VE SINIFLANDIRMA FORMU:
Tutukluluk durumundan hükümlü durumuna geçen her mahkûm için doldurulması gereken Hükümlü Gözlem ve Sınıflandırma Formu kurumumuzda görevli Sosyal Hizmet Uzmanı tarafından tanzim edilmektedir. Bu süreçte 8 hükümlü ile görüşülüp, istenen form doldurulup kişi ve suçu hakkında ayrıntılı bilgi edinilip, hükümlünün dosyasına işlenmiştir.
Yapılan ilk görüşmelerde hükümlü ve tutuklulara kurum içi kurallar, servisle ve görevleri, psiko-sosyal servisin hizmetleri hakkında ve bu hizmetlerden nasıl yararlanabileceklerine dair bilgiler verilmeye çalışılmıştır.
B.TANIMA FAALİYETLERİ:
Kuruma yeni gelen hükümlü ve tutuklular ile ön görüşme yapılarak fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyo-kültürel ve eğitim özellikleri, ilgi ve yetenekleri, beklentileri, olumlu-olumsuz alışkanlıkları, ekonomik durumu, sağlığı ve suçuyla ilgili özellikler tanıma dosyalarına işlenmektedir.Elde edilen bilgiler doğrultusunda eğitim, sağlık birimleri ve gerekli kurum çalışanları bilgilendirilmektedir. Hükümlü ve tutukluların kişilik özelliklerine uygun uygulamaların başlatılması sağlanmaktadır. Bu görüşmeler sırasında psiko-sosyal açıdan özellik gösterenlere randevu verilip, takibe alınmaktadır. Patolojik özellik gösteren hükümlü ve tutukluların tedavileri için cezaevi tabipliği ile işbirliğine girilerek ilgili kurumlara sevkleri sağlanıp, gerekli görüldüğünde bu aşamada diğer birimlerden ve ailelerinden de bilgi alınmaktadır. Çeşitli mesleki teknikler kullanılarak özellik gösteren hükümlü ve tutuklular derinlemesine incelemeye tabi tutulmuşlardır. Başta Metris Kapalı Ceza İnfaz Kurumu olmak üzere diğer tüm cezaevlerinden kurumumuza gelen 173 tutuklu ile Ön-Görüşme Tanıma Takip Formu üzerinden çalışılmıştır.
C.TANITMA FAALİYETLERİ:
Kuruma yeni gelen hükümlü ve tutuklulara, Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü ve tutukluların sorumlulukları, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünün Cezaların infazına dair Genelgeler, Cezaevi İçerisinde uyulması gereken kuralar Ceza İnfaz Kurumumuzdaki Psiko-sosyal serviste görevli Sosyal Hizmet Uzmanı, tarafından hatırlatılıp, kurumdaki hakları, katılabileceği faaliyetler konusunda açıklama yapılmaktadır
D.YÖNLENDİRME FAALİYETLERİ:
Hükümlü ve tutukluların boş zamanlarını olumlu yönde değerlendirebilmeleri ve kendilerine maddi katkı sağlanması amacıyla el sanatları faaliyetlerine yönelimleri teşvik edilmektedir. Kurumdaki hükümlü ve tutukluların önemli bir oranı boncuk işleme vb. el işi faaliyetlerine iştirak etmektedirler. Bu faaliyetler sonucu elde edilen ürünlerin sergilenerek satışa sunulmasına yardımcı olunmaktadır.
Koğuş içerisinde etkili ve verimli zaman geçirebilmeleri için faaliyetlere, kitap okumaya, spor yapmaya, AÖF, AÖL, AÖİ ve ÖSYS sınavlarına girmeye iş ve meslek kurslarına katılmaya yönlendirilmişlerdir.
E. KOORDİNASYON-KONSÜLTASYON FAALİYETLERİ:
Kurum içerisinde hükümlü ve tutukluların birbirleriyle, eğitici personel ve idare personeli arasında işbirliği ve dayanışmanın geliştirilmesi açısından çalışmalarda bulunulmaktadır.
Aileleri ile sorunları olan veya düzenli ilişki ve iletişimleri olmayan hükümlü ve tutukluların aileleriyle imkânlar doğrultusunda iletişim kurulup, randevu verilip yüz yüze de görüşülerek, iyileştirici bir rol almaya çalışılıp 8 aile ile görüşülmüştür. Verilen danışmanlık hizmetinde aile içi şiddet, çocuk mağduru, ekonomik sorunlar, suçluluk, ayni nakdi yardım konuları ele alınmıştır.
Maddi yönden sıkıntıda olan hükümlü ve tutuklulara Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfından, gönüllü kuruluş ve vakıflardan destek amacıyla yardım sağlanması faaliyetleri devam ettirilmektedir.
Kurum personeline Tutuklu Psikolojik Profili, İş Stresi ile Baş Etme, ihtiyaç ve talep doğrultusunda da ruhsal sıkıntılarıyla ilgili bireysel görüşmelerle yardım hizmeti verilmektedir.
F.BİREYSEL GÖRÜŞME:
Kurumda göreve başladığım 02.06.2011 tarihinden 06.09.2011 tarihine kadar psiko-sosyal yardım hizmeti verilmesine yönelik 225 tutuklu - hükümlüyle bireysel görüşme yapılmıştır.
Kurumda bulunan hükümlü ve tutuklular ile yapılan bireysel görüşmelerde; sorun alanlarının tespiti, var olan problemlerini objektif olarak tanımlama ve çözebilme yetisini kazandırma, kişisel sınırlar ve toplu yaşama uyum sağlayabilme, zaman ve stres yönetimi, suç ve adalet algısı konuları başta olmak üzere birçok farklı konuda danışmanlık hizmeti verilmektedir.
Tutuklularla bireysel olarak ruhsal ve sosyal yönden destekleyici, öğretici ve yapıcı yöntemlerle rahatlamalarına, içinde bulundukları maddi manevi sıkıntılardan kurtulmalarına yardımcı olunmaktadır.
Yapılan görüşmelerde çoğunlukla sosyo-ekonomik sorunlar, aile içi iletişim bozukluklar, uyum bozuklukları, adaptasyon ve oryantasyon stres bozukluğu, psikopatolojik sorunlar, uyku dengesizliği, gibi şikayetlere rastlanmıştır.Görüşmelerde hükümlü ve tutuklulara yaşadıkları ruhsal şikayetleri, kişilik yapılarıyla ilgili iç görü kazandırılmaya çalışılmış olup ruhsal sorunlarıyla nasıl baş edebileceklerine dair yeni düşünce ve davranış şekilleri kazanmaları sağlanmıştır.
Yapılan bireysel görüşmeler sonucunda ihtiyaçları doğrultusunda 40 tutuklu ve yakını, tutuklunun bilgilendirilmesi aracılıyla bulundukları bölgelerdeki İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerine ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına yönlendirilmişlerdir.
Hükümlü ve tutuklularla yapılan bireysel görüşmeler yaklaşık 40-60dakika sürmektedir. Gelen dilekçeler arasından kısa bir ön araştırma sonrası durumun aciliyetine göre sıralama yapılarak, görüşmeye alınmaktadırlar. Yapılan ilk görüşme sonucunda ciddi bir psiko-sosyal sorun ve takip gerekliyse belli rutinlerle bireyle tekrar görüşmeler yapılıyor. Daha pratik çözülebilecek sorunlarda sonraki görüşmelerin sıklığı ya da devamlılığı danışanla ortak karara bağlı olarak değişebiliyor.
G. Kriz Müdahaleleri:
Daha önce madde kullananlarda yoksunluk belirtisinde, yoğun öfke patlamalarında, intihar teşebbüslerinde ve kendine zarar verme gibi kriz müdahale gerektiren durumlarda kısa süreli bir görüşmeler yapılmaktadır.
H.Oda ve Müşahede Ziyaretleri
Kurumumuzda oda ve müşahede ziyaretleri psiko-sosyal servis tarafından yapılamamaktadır.
İ. Diğer Çalışmalar:
Kurumumuzun faaliyete yeni geçmesi sebebiyle etkinlikler sınırlı yapılmaktadır.
J. Kullanılan Materyaller ve Servis Kayıtları
J.1. Hükümlü Tutukluların Ön Görüşme Tanıma Takip Formu
Kuruma yeni gelen hükümlü tutuklu ilk görüşmeye alınarak ön görüşme tanıma takip formu doldurulur. Tanıma-takip formu doldurulurken tutuklu ve hükümlü demografik bilgiler, psiko-sosyal durumu, sağlık durumu ve riski alınmaktadır.
J.2.Psiko-Sosyal Kayıt Defteri
Sosyal Hizmet Uzmanının tutuklu ve hükümlü ile yaptığı her bireysel görüşme ve aile görüşmesi psiko-sosyal görüşme defterine kayıt edilir.
J.3.Hükümlü Gözlem ve Sınıflandırma Formu:
Kurumdaki hükümlülerle görüşme yapılarak hükümlü gözlem ve sınıflandırma formunda psiko-sosyal servis uzmanlarının doldurması gereken kısım doldurulur.
K. Sıkça Karşılaşılan Problemler:
-Kişilik bozuklukları,
-Alkol - Madde Bağımlılığı ve kötüye kullanımı,
- İletişim problemleri,
-Sosyo-ekonomik sorunlar,
-Aile içi iletişim bozuklukları,
-Kuruma adaptasyon ve oryantasyon sağlama sıkıntısı.
L. iSTENİLEN RAPORLAR
Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü tarafından istenilen raporlar Yetişkin Hükümlü ve Tutuklulara Yönelik Psiko-Sosyal Yardım Servisi Çizelgesi (EK-4A Sayılı Çizelge) 3 ayda bir yılda 4 dönem olarak gönderilmektedir. Bu çizelgede doldurulan gözlem sınıflandırma dosyaları, dönem içindeki kurum mevcudu, dönem içinde kuruma yeni gelen tutuklu/hükümlü sayısı, dönem içinde yeni açılan tanıma formu sayısı, bir önceki dönem açılan tanıma formu sayısı, 3 aylık dönem içerisinde yapılan bireysel çalışmalar, yönlendirme çalışmaları, aileye yönelik çalışmalar, psiko-sosyal yardım programları, diğer grup çalışmaları, destek çalışmaları, kurum personeline yönelik çalışmalar, kullanılan materyaller hakkında bilgiler verilmektedir. Yetişkin ve Genç Hükümlü ve Tutuklulara Yönelik Eğitim ve İyileştirme ile Psiko-Sosyal Yardım Çalışmalarına İlişkin Faaliyetleri Değerlendirme Çizelgesi (EK-3A Sayılı Çizelge) yılda bir defa olmak üzere ocak ayında gönderilmektedir.
Ayrıca tutukluların yargılandığı mahkemelerde hakimin veya ağır ceza reisinin isteği doğrultusunda tutuklular hakkında istenen çoğunlukla, Sosyal İnceleme Raporu, Sosyo-Ekonomik Araştırma formu düzenlenerek ilgili makama sunulmaktadır.
12-4 17/07/2008-20/04/2009 FAALİYET TABLOSU
Açılan toplam tanıma dosyası sayısı: 173
Doldurulan toplam gözlem sınıflandırma formu sayısı: 8
Yapılan bireysel görüşme sayısı: 225
Yapılan toplam görüşme sayısı: 406
Aileye yapılan toplam görüşme sayısı: 16
12-5 SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Yapılan çalışmalar sonucunda; kurumda bulunan hükümlü ve tutukluların çoğunluğu alt sosyo-ekonomik ve alt sosyo-kültürel gruba dahil, geçerli bir mesleklerinin olmamasına da bağlı ekonomik sıkıntılar, eğitim seviyelerinin düşüklüğü, yaşadıkları ruhsal rahatsızlıklar, hatalı duygu- düşünce ve davranış kalıpları, kronikleşmiş kişilik bozuklukları ve buna bağlı olarak sosyal ve iş yaşantısında başarılı olamama, kendilerini bir yere ait hissetmemeleri, kendilerine güvensizlik ve içerisinde bulundukları çevrenin suçu besleyici özelliklere sahip olması gibi nedenlerden suç işlemiş oldukları izlenimi ve bilgileri edinilmiştir.
Hükümlü ve tutukluların topluma yeniden kazandırılmaları için belirtilen nedenlerin ortadan kaldırılması gerekir. Bunun sağlanabilmesi için; öncelikle bilinç kazanmaları, eğitimlerine devam etmeleri, meslek edindirme kursları ile rehabilitasyona yönelik çalışmalara ağırlık verilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır. Tespit edilen bu sorunların giderilmesi için Psiko-sosyal Serviste varolan programlar uygulanmaya devam edilmektedir.